Principi i te kuptuarit te femijes tend rrjedh nga fakti se Islmi gjithcka e mbeshtet ne dituri. Ajeti i pare i shpallur ne Kur’an eshte ai qe flet pikerisht per mekanizmin me te rendesishem ndihmes ne nxenien e diturise:
“Lexo me emrin e Zotit tend, i Cili krijoi cdo gje” (El-Alak: 01)
Ne pese ajetet e para te kesaj kaptine, Allahu xh.sh perdor shprehjet “ikre”, “al-leme”, dhe “kelam”, qe mund te perkthehen: “Meso”, “Mesoi” dhe “lapsi”.
Keto tre gjera jane mekanizma ndihmes, te cilet perdoren per te arritur deri te dituria. Prane kesaj, te gjithe dijetaret jane te mendimit se , nese deshirojme qe ibadetet tona te pranohen, atehere duhet te kryhen nga motive te drejta dhe te mbeshteten ne dituri te paster. Per shembull, nese e edukojme femijen tone, atehere nje gje e atille medoemos duhet te behet permes te kuptuarit te probleit nga dora e pare, ashtu qe te kemi qasje sa me adekuate dhe te sillemi ne menyre korrete ndaj problemit ne fjale. Nese do te deshironim te dime se si t’i motivojme femijet qe ata te funksionojne ne menyre te dobishme dhe kooperative, atehere duhet te posedojme disa njohuri te caktuara qe kane te bejne me te kuptuarit e mekanizmit te tyre psikologjik. Per gjithcka qe veprojme njerezit kane qellimin e tyre. Kjo ka te beje edhe me femijet, por edhe te moshuarit. Keto gjera per ne mund te jene te njohura, por edhe te panjohura. Nese per ne si prinder jane te njohura synimet e femijeve, atehere nje gje e tille do te na mundesonte qe t’u ndihmojme femijeve tane ne sjellet e tyre, keshtu qe do te arrijme t’i ndryshojme edhe motivet e tyre. Ekzistojne dy motive kryesore qe i nxisin femijet ne aksion. Ato jane: nevoja per perkatesi dhe nevoja per perkujdesi.
Nevoja per perkatesi eshte nje nga nevojat themelore te femijeve, madje edhe te moshuarve. Femija ndien siguri atehere kur ka vendin e tij ne grup, ne familje ose ne klasen e shkolles. Duke filluar qe nga kopshti i femijeve, femija vazhdimisht do te kerkoje menyra qe ta gjeje vendij e tij ne familje. Cdo person do te ndieje se i takon nje shoqerie apo grupi te caktuar po qe se ka dicka te perbashket me antaret e tjere te atij grupi. Aktivitetet e perbashketa formojne lidhje te fuqishme ndermjet njerezve, te cilet i ndajne ato sebashku. Me qellim qe femija t’i kenaqe nevojat e tij ne ambientet e shkolles, ai duhet te marre pjese edhe vete ne aktivitet shkollore se bashku me moshataret e tij.
Kjo pjesemarrje do te tregoje qarte se ekziston dicka e perbashket me shoket e tij te klases. Gabim i perbashket i disa prinderve-madje edhe nese jane te kujdesshem-konsiderohet edhe ai qe ata nuk u lejojne femjeve te tyre te anetaresohen ne ndonje seksion apo edhe ne ndonje aktivitet jashte orarit mesimor. Kjo ua ben te pamundur femijeve t’i kenaqin nevojat e tyre, gjegjesisht nevojes qe t’i perkasi shkolles se caktuar.
Menyra me e mire per prinderit qe te qendrojne te kujdesshem eshte ajo qe t’i ndihmojme femijet e tyre ne identifikimin e aktiviteteve qe nuk jane ne harmoni me mesimet islame dhe te largohen nga ato. Gjithashtu, prinderit duhet t’iu ndihmojne femieve te tyre qe t’i zgjedhin aktivitete te caktuara shkollore, te cilat nuk jane specifike vetem per muslimanet, sic eshte anetaresimi ne ekipet patrulluese rrugore ose ne klubet shkollore te informatikes etj.
Menyre tjeter ndihemese per femijet tuaj – me qellim qe t’i kenaqin nevojat e tyre- eshte edhe ajo kur ne ua lejojme atyre qe t’i ndjekin disa ndodhi sportive ne raste te vecanta,si, per shembull, atehere kur ekipi lokal i basketbollit garon ne finale, kur ekipi i qyteti ne hokej arrin ne “Play off” ose atehere kur ne tv transmetohet kupa olimpike apo ajo boterore etj. Leje qe femijet ti percjellin keto ndodhi sportive, do t’iu ofrojne mundesi qe femijet diten vijuese te bisedojne dhe t’i komentojne ndodhite sportive me shoket e tyre.
Megjithate, deshirojme te theksojme faktin se femijes kurrsesi nuk i duhet lejuar qe vazhdimisht dhe panderprere t’i percjelle ndeshjet sportive apo serialet televizive, sepse nje gje e tille do te ishte humbje kohe. Ndoshta do te ishte efektive nese femijeve u lejojme te ndjekin vetem pjesen e fundit te lojes ne baskeboll, ose pjesen e fundit te lojes ne hokej, apo ndonje manifestim te madh olimpik sportiv, qe do te mjaftonte per nevojat e tij, e keshtu t’i ofroe dicka qe do te mund te komentonte apo diskutonte per ceshtjet sportive me shoket e tij. Pra ndihmoni femijen qe kohen e tij ta harxhoje ne menyre te logjikshme.
Nevoja per perkujdesje eshte nje nevoje tjeter themelore e femijes. Femijet do te perserisnin cilindo veprim, nese ai do t’iu sillte kujdes, ndersa do te iknin apo do ta braktisnin cilindo veprim, nese ai veprimi do t’i shkaktonte monotoni. Te gjithe femijet e bejne kete, ndoshta edhe pa e kuptuar.
Prinderit medoemos duhet ta dine se femija duhet ta ndieje veten si prezent dhe qe eshte nen perkujdesje, e jo ta ndieje veten i braktisur dhe i anashkaluar. Nese femija luan bukur dhe qete, por askush nuk e veren ate, atehere ai do te mundohet qe te terheqe vemendjen permes zenkave dhe mosdegjueshmerise. Femija me shpejtesi do te vihet ne qender te vemendjes si femije i keq dhe i padegjueshem, se sa te qendorjme i paverjetur sikurse ai qe sillet mire. Prinderit duhet ta shperblejne permes vemendjes sjelljen e bukur te femijes se tyre, ndersa duhet t’i shperfillin sjelljet negative.
Burimi:Edikimi i feijeve
Autor: Ekrem Beshir dhe Muhamed Beshir
Fq.33